مرتضی پایه شناس کارگردان فیلمی ناتمام برای دخترم سمیه : سمیه هنوز هم نمی خواهد برگردد.

سرویس سینما: دیشب فیلم مستند ” فیلمی نا تمام برای دخترم سمیه” به کارگردانی مرتضی پایه شناس از سری آثار راه یافته به جشنواره بین المللی فیلم فجر در مشهد اکران شد. این فیلم که مضمونی سیاسی و خانوادگی داشت مورد توجه حاضرین در سالن قرار گرفت و به شدت مورد تشویق قرار گرفت.

این مستند بر اساس فیلم های خانوادگی است که مصطفی محمدی در طول سال ها از مناسبت های خانوادگی ضبط کرده است، داستان بر اساس همین فیلم های خانوادگی است که داستان خانواده ای ایرانی مقیم کانادا را که فرزندش در اردوگاه اشرف به سر می برد حکایت می کند.

پایه شناس تاکنون حدود ۱۰ مستند به صورت مستقل ساخته است.وی توانست در جشنواره سینما حقیقت جایزه بخش ویژه سیاسی مستند را از آن خود گفت. پس از اکران این فیلم در شهر مشهد گپ و گفتی با مرتضی پایه شناس داشتیم.

مشهد تریبون : آقای پایه شناس شما در این فیلم از تصاویر فیلم های خانوادگی مصطفی محمدی استفاده کرده اید. چگونه شما با این فرد آشنا شدید و به این فیلم ها دسترسی پیدا کردید ؟

من در سال ۸۷ مشغول ساختی فیلمی با عنوان “پشت دیوار اشراف” بودم که در جریان ساخت این فیلم در کشور عراق با مصطفی محمدی آشنا شدم و از موضوع زندگی او با خبر شدم . من با مصطفی سال ها در ارتباط بودم و مدت ها طول کشید که او را راضی کنم که فیلم های خانوادگی خود را در اختیار من قرار دهد.

مشهد تریبون: چه مدت ساخت این فیلم به طول انجامید؟

من سالها بود که درگیر این ماجرا بودم و ذهنم متوجه این داستان بود. اما از زمانی که فیلم ها به دست من رسید تا مستند را بسازم ۲ سال به طول انجامید.

مشهد تریبون: با توجه به استفاده زیاد از فیلم های خانوادگی آقای محمدی در این مستند، شاید برای بعضی ها این باور پیش آمده باشد که کارگردان در ساخت این مستند تنها نقش یک تدوینگر را دارد. نظر شما درباره این موضوع چیست ؟

اسکلت و استخوان بندی مستند بر اساس زندگی خانواده مصطفی محمدی است. اما محمدی تجربه های مشترکی با سایر افرادی دارد که پشت دیوار اشرف مانده اند و ما آن تجارب را هم به تصویر کشیدیم. ضمن اینکه من به خیلی از کشورها رفتم و در خصوص مصطفی محمدی و خانواده وی اطلاعاتی زیادی کسب کردم و تصاویر این گفت و گو ها در مستند آورده شده است. من حدود یک سال و به مدت روزی ۱۵ ساعت برای تدوین این فیلم وقت گذاشتم. سه بار این فیلم را تا دقیقه ۴۵ رساندم ولی راضی کننده نبود. ساعت ها فیلم های خانوادگی این خانواده را دیدم و با آنها قرار ملاقات گذاشتم و با تمام اعضای خانواده از نزدیک صحبت کردم. در واقع من از دور زندگی انها را روایت نکردم.من به درون زندگی آنها وارد شدم و حقیقت را به تصویر کشیدم.

مشهد تریبون : آقای پایه شناس پس از پخش این مستند برای خیلی ها این سوال پیش آمد که اکنون وضعیت سمیه پس از تخلیه پادگان اشرف چه شده است ؟

پس از تخلیه اشرف همه افراد به اردوگاه لیبرتی در عراق رفتند که سمیه هم اکنون در لیبرتی به سر می برد.

مشهد تریبون : پس سمیه در حال حاضر در لیبرتی است. او هنوز هم نمی خواهد برگردد ؟

یک دوبار با فشارهای خانواده محمدی سمیه را پای ارتباط تلویزیونی آورده اند و او گفته است که نمی خواهد برگردد. البته خیلی نمی شود به این نوع ارتباطات تصویری استناد کرد.

مشهد تریبون : این مستند را خانواده محمدی دیده اند؟ چه واکنشی داشتند ؟

طبیعتا وقتی شما زندگی یک فرد را در ۹۰ دقیقه جلوی چشمانش قرار می دهی تحت تاثیر قرار می گیرد. طبیعی است که این خانواده پس از دیدن این مستند کاملا متاثر شدند. ولی مصطفی محمدی به من گفت که تصور نمی کنم هیچ کس و در هیچ جای دنیا نمی تواند به این شکل که شما روایت کردید در درون فرد دیگری نفوذ کند.

مشهد تریبون : در خصوص ابعاد سیاسی این فیلم چه نظری دارید ؟ از بعد سیاسی چه پیامی را منتقل می کنید ؟

این فیلم در درجه اول یک فیلم انسانی و خانوادگی است تا که اینکه سیاسی باشد. فارغ از دعواهای سیاسی ما مسئله یک انسان را طرح می کنیم. اما هر سازمان، نهاد و شخصی که بخواهد بین دختر و پدر قرار گیرد و روابط خانوادگی را مخدوش کند محکوم است.

مشهد تریبون : سخن پایان شما …

پس از دیدن این مستند تازه برای خیلی ها تفکر آغاز می شود و من از این بابت خوشحال هستم. دوست دارم ببیننده به آن فکر کند که این اتفاق برای هر فرد دیگری هم ممکن بود رخ دهد.اینکه ما تبدیل به بازو شویم و فکر خود را به دست گروه یا فرد دیگری بدهیم . به عقیده من انسان باید خودش همیشه فکر کند.